حامد گنجی/ در دنیای آموزش و پرورش، معلمان به عنوان ستون‌های اصلی تحول و پیشرفت در جامعه شناخته می‌شوند. یکی از این معلمان نمونه که با سال‌ها تجربه و دلسوزی در این عرصه فعالیت کرده است، خانم سیده سهیلا طاهری، معلم پایه ششم دبستان است. ایشان با ۲۷ سال سابقه تدریس و تلاش‌های مستمر در راستای ارتقای کیفیت آموزشی، موفق به کسب عنوان معلم نمونه کشوری شدند.
در این مصاحبه که با خانم طاهری داشتم، فرصتی دست داد تا از نزدیک با تجربیات، چالش‌ها، و دستاوردهای ایشان آشنا شویم. خانم طاهری با صدای گرم و مهربان خود، از دوران آغازین تدریس تا چالش‌های دوران کرونا و اقدامات خلاقانه‌ای که در این مدت انجام داده‌اند، صحبت کردند. این مصاحبه نه‌تنها در بر گیرنده داستان یک معلم نمونه است، بلکه به ما نشان می‌دهد که چگونه عشق به تدریس و تعهد به تعلیم و تربیت می‌تواند مسیر موفقیت را هموار کند.
در ادامه، به گفتگو با خانم طاهری پرداختم و لحظات پرباری را در کنار ایشان سپری کردم که در این متن به آن پرداخته‌ایم.
پیش از هر چیزی خود را معرفی کنید.
با صدای آرام و مطمئن، سیده سهیلا طاهری از خود می‌گوید: "به نام خداوند لوح و قلم، حقیقت نگار وجود و عدم، خدایی که داننده رازهاست..." ایشان معلم پایه ششم در شهرستان دره شهر هستند و ۲۷ سال سابقه تدریس در مقاطع مختلف ابتدایی دارند. "متولد ۱۳۵۹ از شهرستان دره‌شهر هستم و در سال ۱۳۷۶ وارد دانشگاه تربیت معلم شهید صدوقی کرمانشاه شدم. از مهرماه ۱۳۷۹ تدریس را در منطقه زرین آباد آغاز کرده و از سال ۱۳۸۳ به دره‌شهر منتقل شدم." طاهری ادامه می‌دهد: "در ابتدا معلم پایه‌های دوم، پیش‌دبستانی و مقاطع دیگر بودم، اما بیشترین تجربه را در تدریس پایه‌های چهارم، پنجم و ششم داشتم."
چه عواملی را دلیل موفقیت خود در انتخاب به عنوان معلم نمونه می‌دانید؟
خانم طاهری با اشاره به جمله معروف شهید رجایی، "معلمی شغل نیست، معلمی عشق است"، به علاقه و تعهد خود به شغل معلمی اشاره می‌کنند. "اگر به عنوان شغل این حرفه را انتخاب کرده‌ای، بهتر است آن را رها کنی؛ اما اگر معلمی عشق توست، مبارک باد." ایشان موفقیت خود را حاصل سخت‌کوشی در ارتقای مهارت‌های معلمی، بروز بودن در آموزش و استفاده از روش‌های فعال تدریس می‌دانند. "احساس مسئولیت در قبال دانش‌آموزان، صبر و شکیبایی، و استفاده از دست‌سازه‌ها و وسایل کمک‌آموزشی از دیگر عواملی است که به موفقیتم کمک کرده است. معلم باید به روز باشد و از روش‌های جدید تدریس استفاده کند."
طاهری همچنین اضافه می‌کند: "ما باید به یاد داشته باشیم که دانش‌آموزان ما امانت‌هایی در دستان ما هستند. آن‌ها به ما اعتماد کرده‌اند و باید این اعتماد را پاسخ دهیم." از نظر او، "آموزش، فقط تدریس مطالب درسی نیست، بلکه در واقع آموزش مهارت‌های زندگی، شخصیت و اعتماد به نفس به دانش‌آموزان است."
چه روش‌ها یا تکنیک‌های آموزشی خاصی در کلاس‌های شما بیشترین تاثیر را بر یادگیری دانش‌آموزان داشته است؟
طاهری می‌گوید: "یک معلم باید خلاق باشد و هنرمند، خصوصاً در مقطع ابتدایی. من بیشتر از روش‌های فعال تدریس مثل گروهی، ایفای نقش و پرسش و پاسخ استفاده کرده‌ام. همچنین تشویق دانش‌آموزان به درست کردن دست‌سازه‌های مرتبط با درس باعث می‌شود که کلاس جذاب‌تر شود." ایشان تأکید دارند که استفاده از وسایل کمک‌آموزشی ساده و در عین حال کاربردی می‌تواند اثربخشی تدریس را افزایش دهد. "خلاقیت در تدریس باعث می‌شود که دانش‌آموزان درگیر درس شوند و علاقه‌مند به یادگیری بیشتر باشند."
 

چالش‌ها و موانع شما در مسیر تدریس چه بوده‌اند و چگونه با آن‌ها مقابله کرده‌اید؟
این معلم نمونه کشوری از مشکلات پس از آموزش مجازی و کمبود امکانات فیزیکی مدرسه خود می‌گوید. "دانش‌آموزان پس از آموزش مجازی انگیزه کافی برای یادگیری نداشتند. بسیاری از آن‌ها دچار افت در روند آموزشی شده بودند و محتوای کتاب‌ها برای آن‌ها کسل‌کننده بود. از طرفی، نظم کلاسی رعایت نمی‌شد." ایشان در پاسخ به این چالش‌ها، به استفاده از روش‌های گروهی اشاره می‌کند: "برای غلبه بر این مشکلات، از روش‌های گروهی بیشتر استفاده می‌کنم تا دانش‌آموزان بیشتر با هم تعامل داشته باشند. همچنین سعی می‌کنم به صورت مداوم چینش میزها و نیمکت‌ها را تغییر دهم تا فضایی تازه و پویا برای یادگیری ایجاد شود."
نقش ارتباط با والدین و جامعه محلی در موفقیت آموزشی چقدر موثر است؟
خانم طاهری بر اهمیت ارتباط مستمر با والدین تأکید دارد: "والدین و مدرسه دو رکن اصلی تعلیم و تربیت هستند. تشکیل جلسات مختلف با والدین و استفاده از فضای مجازی مانند شاد برای ارتباط بیشتر با والدین از جمله روش‌هایی است که برای تقویت این ارتباط به کار برده‌ام." ایشان به تشکیل جلسات مشاوره برای والدین اشاره می‌کنند: "دعوت از مشاوران برای برگزاری جلسات با والدین، یکی از راهکارهایی است که توانسته در حل مشکلات آموزشی و رفتاری دانش‌آموزان مؤثر واقع شود."
چه توصیه‌هایی برای معلمان جوان دارید؟
"معلمان جوان باید صبور و شکیبا باشند و از روش‌های نوین تدریس استفاده کنند. همچنین شرکت در کارگاه‌های توانمندسازی و جشنواره‌های تدریس به پیشرفت مهارت‌های آن‌ها کمک می‌کند." خانم طاهری ادامه می‌دهد: "هر روز باید به فکر رشد و بهبود خود باشید. کار معلمی یک فرآیند همیشگی از یادگیری و پیشرفت است."
اکنون که معلم نمونه کشوری شده‌اید، چه برنامه‌ای دارید؟
خانم طاهری اظهار می‌کند که مسئولیت‌شان سنگین‌تر شده است و هدفشان آموزش و اشتراک‌گذاری تجربیات با همکاران است. "باید بیشتر مطالعه کنم و تجربه‌های خود را با همکاران به اشتراک بگذارم." وی همچنین به ارائه مشاوره به معلمان تازه‌کار اشاره می‌کند: "امیدوارم بتوانم با راهنمایی‌های خود به دیگر معلمان کمک کنم تا در مسیر موفقیت آموزشی گام بردارند."
یک خاطره جذاب از دوران تدریس خود برای ما تعریف کنید.
خانم طاهری با چهره‌ای که لبخند عمیقی بر آن نقش بسته، به یاد خاطره‌ای شیرین از دوران تدریس خود می‌افتد: "مسیر زندگی هر معلمی پر از خاطرات تلخ و شیرینی است که لحظه به لحظه در کنار دانش‌آموزان، همکاران و مدرسه خلق می‌شوند. به‌ویژه زمانی که یک معلم در اوج سختی‌ها و چالش‌ها، موفق به خلق یک لحظه دل‌انگیز و تاثیرگذار می‌شود، آن لحظه به یاد ماندنی برای همیشه در ذهنش حک می‌شود."
خانم طاهری با اشاره به دوران کرونا، که بر زندگی آموزشی تمامی معلمان و دانش‌آموزان تأثیرگذار بود، ادامه می‌دهد: "بعد از شیوع ویروس کرونا، تمام برنامه‌های آموزشی دستخوش تغییرات زیادی شد. در ابتدا، سختی‌های زیادی به ویژه در ارتباط با آموزش آنلاین برای معلمان وجود داشت. اما این تجربه هم‌زمان با چالش‌ها، فرصت‌هایی را نیز به‌همراه داشت که به‌نظر من یکی از مهم‌ترین آن‌ها، آشنایی و استفاده از فناوری‌های آموزشی جدید بود."
او درباره خاطره‌ای خاص می‌گوید: "یکی از شیرین‌ترین خاطراتی که بعد از دوران کرونا داشتم و خوشبختانه توانستم آن را به قلم خودم بنویسم، خاطره‌ای بود با عنوان 'فرصت کرونا'. این خاطره را در جشنواره خاطره‌های معلمی در مجله رشد معلم ارسال کردم و خوشبختانه مقام دوم این جشنواره را به‌دست آوردم. این خاطره نه‌تنها به تجربه‌های آموزشی من در دوران کرونا اشاره می‌کند، بلکه به چالش‌ها و فرصت‌هایی پرداخته است که در آن دوران برای من و دانش‌آموزانم به‌وجود آمد."
خانم طاهری سپس به چگونگی تغییر روش‌های تدریس در آن دوران اشاره می‌کند: "بهمن ماه سال ۱۳۹۹ بود که بخشنامه‌ای به مدارس اعلام شد که قرار است برای معلمان دوره‌ای توانمندسازی در زمینه آموزش نرم‌افزارهای تولید محتوای الکترونیکی برگزار شود. این دوره فرصت بزرگی برای من بود. بلافاصله ثبت‌نام کردم و در دوره‌ای که برگزار شد شرکت کردم.

استاد راهنمای ما، آقای بایرامی، همکار بازنشسته و جانباز دفاع مقدس بودند که با صبر و دلسوزی به ما آموزش می‌دادند. در این دوره که به مدت شش ماه طول کشید، هزاران معلم از سراسر کشور شرکت داشتند و ما باید پروژه‌ای را انجام می‌دادیم که نتیجه‌اش ایجاد محتوای چندرسانه‌ای آموزشی برای معلمان و دانش‌آموزان در شبکه شاد بود."
او به شب‌های طولانی و سختی‌هایی که در این مسیر پشت سر گذاشته، اشاره می‌کند: "یکی از سخت‌ترین قسمت‌های این دوره، شب‌هایی بود که تا ساعت ۳ صبح بیدار می‌ماندم تا پروژه نهایی‌ام را آماده کنم. روزها هم مجبور بودم از ساعت ۵ صبح بیدار شوم تا همه چیز را به موقع آماده کنم. آن شب‌ها را هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم؛ اما بعد از آن، وقتی انتخاب شدیم و جزو ۲۰۰ نفر منتخب برای ارائه پروژه‌ها قرار گرفتیم، تمام سختی‌ها به‌لحظه‌ای خوشحال‌کننده تبدیل شد."
خانم طاهری با شوق از دستاوردهای این دوره یاد می‌کند: "در نهایت، توانستیم محتواهای آموزشی در قالب فیلم‌های درس، میکرولرنینگ، و بازی‌های جذاب تهیه کنیم که در شبکه شاد بارگذاری شد تا معلمان و دانش‌آموزان از آن‌ها استفاده کنند. این همکاری بین معلمان و استفاده از فناوری، به‌نظر من یکی از بهترین تجربیات آموزشی من در این سال‌ها بود."
او سپس به تجربه جدیدی که با گروه همکارانش در آن پروژه کسب کرد اشاره می‌کند: "در ادامه این همکاری‌ها، توانستیم کتابی به نام 'مجموعه داستانی مسافران تاریخ ایران' بنویسیم. این کتاب در ۵ جلد طراحی شد و قرار است حاصل فروش آن و نوشت‌افزارهایی که با طرح روی جلد کتاب‌ها ساخته شده‌اند، برای مدرسه‌سازی هزینه شود. این پروژه نه‌تنها به‌عنوان یک دستاورد علمی و آموزشی به حساب می‌آید، بلکه برای من معنای عمیق‌تری دارد؛ چرا که می‌دانم کاری که کرده‌ایم می‌تواند تأثیر مثبتی در جامعه داشته باشد."
خانم طاهری در پایان با اشاره به پشتیبانی‌های مهمی که در این مسیر از خانواده و همکارانش و دریافت کرده، اظهار می‌کند: "این موفقیت‌ها بدون حمایت‌های خانواده و همکارانم و نبود. از دعاهای خیر پدر و مادرم و کمک‌های همسرم که همیشه در کنارم بوده است، بی‌نهایت سپاسگزارم. همیشه به من انگیزه می‌دهند تا در این مسیر ادامه دهم."